Το θεατρικό φεστιβάλ της αρχαίας Ηφαιστίας

Το θεατρικό φεστιβάλ της αρχαίας Ηφαιστίας Λήμνου ξεκίνησε το 2010 με την παράσταση «Οιδίπους Τύραννος» του Σοφοκλή. Τα επόμενα χρόνια παίχτηκαν εκεί τα «Μικρά Διονύσια» του Κ.Χ. Μύρη, οι «Ιππής» του Αριστοφάνη, η «Μήδεια» του Ευριπίδη, η «Γυναίκα της Ζάκυθος» του Σολωμού, παράλληλα με μερικά ακόμα ελληνικά θεατρικά έργα («Γιοι και κόρες» του Γ. Καλαβριανού, «Φιλτάτη Φιλόξενος Λήμνος» σε σκηνοθεσία Ευριπίδη Λασκαρίδη, «Goλfω Director’s Cut» του Σπύρου Περεσιάδη σε σκηνοθεσία Σίμου Κακάλα) και ποιοτικές συναυλίες (Αλκίνοος Ιωαννίδης, Βασίλης Λέκκας). Φέτος, παίχτηκε εκεί με επιτυχία η αντιπολεμική όπερα “Women in war”, με την ευκαιρία της επετείου των εκατό ετών από την εκστρατεία της Καλλίπολης, αλλά δεν προγραμματίστηκε καμιά θεατρική παράσταση ματαιώνοντας στην πράξη τη λογική του μικρού φεστιβάλ που είχε καθιερωθεί, ειδικά τα δύο προηγούμενα χρόνια.

Δεν ξέρω τις αιτίες (προφανώς οικονομικές) αλλά είναι όντως κρίμα να διακοπεί η συνέχεια. Το θέατρο είναι διδασκαλία ήθους και αξιών. Δεν πρέπει να μπαίνει στη λογική του κέρδους, τουλάχιστον από τους δημόσιους φορείς. Ας σκεφτούμε ότι στην αρχαία εποχή οι κάτοικοι της Λήμνου είχαν δημιουργήσει αυτό το όμορφο πέτρινο θέατρο στην Ηφαιστία. Ούτε στα αρχαία χρόνια ήταν πλούσιος τόπος η Λήμνος. Αλλά οι κάτοικοί του νησιού αναγνώριζαν πως η θεατρική παιδεία ήταν απαραίτητη και την έθεσαν ως προτεραιότητα έναντι των όποιων οικονομικών δυσκολιών αντιμετώπιζαν.

Αλλά και οικονομικά να το δούμε. Μια θεατρική παράσταση στο αρχαίο θέατρο αναβαθμίζει το τουριστικό προφίλ του νησιού. Διότι ο πολιτισμός είναι η διαχρονική αξία της Ελλάδας. Από αυτόν είναι παγκόσμια αναγνωρίσιμη. Η διδασκαλία της αρχαίας τραγωδίας υπάρχει στα σχολικά βιβλία όλου του κόσμου. Η αρχαία ελληνική λέξη «θέατρον» πέρασε σε όλες τις γλώσσες. Σε όλον τον κόσμο, από την Ευρώπη ως τα νησιά Φίτζι, από την Αλάσκα ως τη Νότια Αφρική «θέατρο» σημαίνει ελληνικός πολιτισμός. Προς τεκμηρίωση παραθέτω πολύ πρόχειρα (η έρευνα σίγουρα θα διευρύνει το δείγμα) γλώσσες στις οποίες το θέατρο αποκαλείται ΘΕΑΤΡΟ.

λατινικά: theatrum

γαλλικά: theatre

αγγλικά, γερμανικά, ολλανδικά, λουξεμβουργιανά: Τheater

ιταλικά, ισπανικά, πορτογαλικά, φιλιπινέζικα, εσπεράντο: teatro

δανικά, εσθονικά, νορβηγικά, σουηδικά, αλβανικά: teater

ρουμανικά, μαλτέζικα: teatru

φινλανδικά: teatteri

πολωνικά: teatr 

ρωσικά, ουζμπέκικα, τατζικιστάνικα, μογγολικά: Тэа́тар 

ουκρανικά, ταταρικά: Теа́тр 

βουλγαρικά: Театърът 

τουρκικά: tiyatro

λετονικά: teatris

λιθουανικά: teatras

ουαλικά: theatr

μαλαισιανά: teatra

αζέρικα: teatr

μπαχάσα ινδονησίας: teater

Φίτζι: theatre

Θοδωρής Μπελίτσος, 29/7/2015.

Υ.Γ. Με την ευκαιρία σημειώνω πως η ορθή γραφή του ονόματος της αρχαίας πόλης είναι «Ηφαιστία», όπως μας παραδόθηκε από την αρχαιότητα και όχι «Ηφαιστεία», όπως συχνά σημειώνεται ακόμα και σε επίσημα έγγραφα.

Η από μηχανής Χάρλεϊ σωτηρία

Κυριακή πρωί. Όπως κάθε Κυριακή, ο Παναγιώτης ανόρεχτα σηκώθηκε. Το μούσι του είχε μεγαλώσει αρκετά. Σύντομα θα μπορούσε να χειροτονηθεί. Σηκώθηκαν και οι υπόλοιποι στην Ιερατική Σχολή. Μερικοί πιο ανόρεχτα από αυτόν αλλά χωρίς το δικό του σφίξιμο. Σήμερα ήταν η μέρα του. Θα εκφωνούσε από άμβωνος το παρθενικό του κήρυγμα:

«Περί αγγέλων αγιασμόν, ον αυτοίς το Πνεύμα το Άγιον συνεπέφερεν».

Το σφίξιμο όλο και μεγάλωνε. Ξαναγύρισε στο χωριό του, στο βουνό του. Καταφύγιο στις δύσκολες στιγμές. Θυμήθηκε τον Τζίκα το σκύλο του, το κοπάδι του. Έτρεχε πίσω από το μεγάλο κριάρι. Μ’ ένα σφύριγμα και μια πετριά τού άλλαζε τη ρότα. Μια τέτοια πετριά είχε αλλάξει και τη δική του ρότα. Του την έδωσε ο δάσκαλος. Μπούρου, μπούρου, τον έψησε. Έψησε και τον πατέρα του:

«Κρίμα να χαθεί το παιδί. Αν δεν μπορείς να το σπουδάσεις, στείλε το τουλάχιστον στην Ιερατική Σχολή οικότροφο. Έξοδα μηδέν».

Πάει ο Τζίκας, πάει και το βουνό. Βρέθηκε έξω από τα νερά του. Μαύρο ράσο, μαύρη ψυχή. Ένα παράξενο ζώο.

Αλλιώς τα νόμιζε. Στο βουνό του ο άγιοι μιλούσαν. Πήγαινε στα ξωκλήσια τους, τα καθάριζε, άναβε τα καντήλια. Καθόταν στο πεζούλι και κουβέντιαζε μαζί τους. Οι δικοί του άγιοι είχαν άλλα ονόματα. Τα περισσότερα δεν τα βρήκε στα κιτάπια της Σχολής. 
--------------------------------------------------------------

Θοδωρής, Ιούνιος 2015
Έγραφα τότε:

Θραύσμα από τη συλλογή κειμένων με τον προσωρινό τίτλο «Ζωές μετά…»,

που μπορεί και να εκδοθεί.

Η συνέχεια στο "Ζωές μετά...", που πλέον εκδόθηκε.

H αλήθεια: πικρή, αλμυρή και γλυκόξινη

H αλήθεια.

Ρωτάς για την αλήθεια.

Σε ρωτούν για την αλήθεια.

Λένε πως ξέρουν την αλήθεια.

Νομίζεις πως ξέρεις την αλήθεια.

Σου λένε ψέματα για την αλήθεια.

Ακούς την αλήθεια και τη νομίζεις ψέμα.

Αγγίζεις την αλήθεια και καίγεσαι.

Υπάρχει η αλήθεια;

Κι αν υπάρχει, τι γεύση έχει άραγε;

Θοδωρής, 15 Ιουλίου 2015

Με αφορμή ένα σχόλιο της Άσπας

Μοιραίοι ηγέτες

Μοιραίοι ηγέτες 

Υπάλληλοι των αγορών

Τη Δημοκρατία γιατί την επικαλείστε;

Τόσο τυφλοί είστε;

Δείτε τι απέγιναν οι προηγούμενοι!

Στην χλεύη της ιστορίας αναζητούν σωσίβιο

Μοιραίοι ηγέτες 

Υπάλληλοι των αγορών

Τη Δημοκρατία γιατί την επικαλείστε;

Στη συνείδηση της ιστορίας δεν έχετε θέση

Ασήμαντοι κι ανάξιοι!

Θα περιφέρεστε από συνέδριο σε συνέδριο

Μοιραίοι ηγέτες 

Υπάλληλοι των αγορών

Τη Δημοκρατία γιατί την επικαλείστε;

Άνανδροι βιαστές αδύναμων κορασίδων

Αποτυχημένοι εραστές!

Έχετε το θράσος να ζητάτε την χείρα της;

Μοιραίοι ηγέτες 

Υπάλληλοι των αγορών

Τη Δημοκρατία γιατί την επικαλείστε;

Αφήστε την να κοιμηθεί στο λίκνο της

Μπορεί κάποτε να σας σώσει!

Όταν δεν θα έχει μείνει τίποτα πλέον να διασωθεί

Μοιραίοι ηγέτες 

Υπάλληλοι των αγορών

Τη Δημοκρατία γιατί την επικαλείστε;

Δυόμιση αιώνες μετά, οι ίδιες φωνές:

Liberté, Égalité, Fraternité!

Σας θυμίζει κάτι;

Θοδωρής, 14η Ιουλίου 2015

226 χρόνια από την κατάληψη της Βαστίλης

Το φτερούγισμα της πεταλούδας

Σήμερα η πεταλούδα φτερούγισε στην Ελλάδα.

Σύντομα θα προκαλέσει θύελλα στην Ευρώπη και ίσως σε ολόκληρο τον κόσμο.

Όποιος ξέρει λίγο τη θεωρία του Χάους καταλαβαίνει.

Ας ελπίσουμε να το καταλάβουν αυτοί που πρέπει (πανευρωπαϊκά εννοώ), πριν είναι αργά.

Θοδωρής (από μια ιδέα της Καίτης).

Δευτέρα, 6 Ιουλίου 2015.

------------------

Ειλικρινά λυπάμαι που επανέρχομαι.

Η θύελλα ήδη έφτασε στην Ευρώπη. Οι Ευρωπαίοι ηγέτες αποδεικνύονται κατώτεροι των περιστάσεων. Δεν κατάλαβαν τίποτα, εκτός από τις πιθανές απώλειες των επενδύσεών τους.

Η Ευρωπαϊκή Ένωση δεν υπάρχει πλέον, ως Ένωση. Και όποιος δεν το έχει αντιληφθεί ακόμα, θα το καταλάβει συντόμως.

Παρακαλούνται οι "Ευρωχαρούμενοι" να μην ξανακατεβούν στο Σύνταγμα. Εκτός από αφελές είναι και γελοίον.

Υ.Γ. Ο Γιάνης ήταν ένα βολικό μαύρο πρόβατο, αλλά βέλαζε ορθά.

Θοδωρής

Δευτέρα, 13 Ιουλίου 2015.

Όχι, δεν ξενύχτησα από αγωνία.

-------------------

Χωρίς μεσάζοντες

Πολύ ακούγεται τελευταία το παραπάνω σύνθημα. Τρόφιμα χωρίς μεσάζοντες. Αγορές χωρίς μεσάζοντες. Στην Αθήνα, στη Θεσσαλονίκη, στη γειτονιά, στο λιμάνι. Και σπεύδεις για να γλιτώσεις λίγα από τα δυσεύρετα πλέον ευρώ.

Δεν θέλεις μεσάζοντες, όταν πρόκειται για λίγα χρήματα. Λογικό. Εξάλλου, οι μεσάζοντες διαφημιστές της πραμάτειας τους είναι. Δεν πρέπει να τους εμπιστεύεσαι και πολύ. Αν λείπουν, ακόμα καλύτερα.

Όμως, με τους άλλους μεσάζοντες τι γίνεται; Π.χ. με τους μεσάζοντες της είδησης: κανάλια, ιστοσελίδες, έντυπα^. διαφημιστές προσώπων, πολιτικών, πρακτικών, συνηθειών^. διαμορφωτές της άποψής σου, δούρειοι ίπποι για την άλωση της συμπεριφοράς και των πεποιθήσεών σου. Σκέψου και αυτούς τους μεσάζοντες. Μην καταπίνεις αμάσητο το λέγειν τους.

Και προπαντός τους μεσάζοντες με το άδηλο. Το ιερατείο, εννοώ, κάθε θρησκείας. Μεσάζοντες πεποιθήσεων είναι κι αυτοί. Διαφημιστές εμπειρότατοι με know-how αιώνων. Μην πείθεσαι. 

Σκέψου! 

Ψάξε!

Κλείσε τ’ αυτιά και κοίτα τους στα μάτια! Τι βλέπεις; Τα μάτια δεν κρύβονται.

Κλείσε τα μάτια και αφουγκράσου! Τι ακούς; Σε πείθουν τα επιχειρήματα ή μήπως σε έπεισε η θεατρική παράστασή τους;

Κλείσε μάτια και αυτιά και οσμίσου! Τι μυρίζεις; Μήπως μούχλα;

Άγγιξέ τους! Νιώθεις τη ζεστασιά του δέρματος της μάνας ή την παγωνιά του εμπόρου;

Μόνο μη δοκιμάσεις τις προσφορές τους! Έτσι και εθιστείς, δεν υπάρχει σωτηρία. Στον υπαρκτό κόσμο τουλάχιστον.

Χωρίς μεσάζοντες, λοιπόν;

Ναι! αλλά όχι μόνο για να γλιτώσεις λίγα ευρώ.

Η ψυχή αξίζει κάτι παραπάνω!

Θοδωρής, 9 Ιουλίου 2015, μετά τα μεσάνυχτα.

Ακούγοντας “Wond’ring Aloud, Again” των Jethro Tull.

Ένα κίτρινο ποδήλατο

Το να μεγαλώνεις στο Νησί δεν ήταν εύκολη υπόθεση. Ειδικά αν σε λέγανε Λινάκι και ήσουν κορίτσι. Η πορεία σταθερή και συγκεκριμένη, τρένο σε ράγες.

Δημοτικό. Γυμνάσιο. Βόλτα στο Γιαλό. Ένα μηχανάκι που θα σε έπαιρνε από πίσω. Ένα δήθεν όχι. Αγχωμένος έρωτας στη σκοτεινή αμμουδιά. Χοροεσπερίδες. Μια «σοβαρή» πρόταση. Γάμος πριν τα είκοσι.

Παιδιά. Πεθερικά. Οικογενειακή έξοδος το σαββατόβραδο. Όνειρα θαμμένα. Πρωινοί καφέδες. Αυτός στο καφενείο μεσημέρι-βράδυ. Κάποιο περαστικό ερωτικό διάλειμμα -Νίκος ή Θανάσης, δεν έχει σημασία- «Έρως, αίσθημα ανύπαρκτον», που έλεγε ο Αλεξανδράκης στην παλιά ασπρόμαυρη ταινία. Γιοι που μεγάλωναν και καβαλούσαν μηχανάκι. Θυγατέρες που ομόρφαιναν και αναζητούσαν «σοβαρή» πρόταση.

Το ψηφιδωτό μου

Γεννήθηκα στα τέλη της πρώτης μεταπολεμικής δεκαετίας.

Έζησα τα παιδικά μου χρόνια κατά την ονειρεμένη για πολλούς δεκαετία του ’60.

Την εφηβεία μου πέρασα στη διάρκεια της χούντας.

Ανδρώθηκα ως φοιτητής στα πρώτα χρόνια της μεταπολίτευσης.

Ξεκίνησα την εργασιακή και δημιουργική μου περίοδο κατά τη δεκαετία των ελπίδων της πασοκικής Αλλαγής.

Δημιούργησα οικογένεια και μεγάλωσα παιδιά κατά την εικοσαετία της σταδιακής διάψευσης των οραμάτων.

Ωριμάζω αντικρίζοντας τον μεσαίωνα να επιστρέφει.

Θ. Μύθος, 2 Ιουνίου 2015.

Η ζωοδότρα μήτρα

Η "Μεγάλη μητέρα" ή "Αφροδίτη του Willendorf"
ηλικίας 26.000 ετών περίπου.

Κάποια γυναίκα μάς πρόσφερε κάποτε μια μήτρα. Το μέγιστο δώρο. Είμαστε η δική της «ζωή μετά». Της το οφείλουμε ισοβίως. Η εξιδανίκευση της μάνας από την προϊστορία ακόμα. Το διαρκές σύμπλεγμα των ανδρών. Στο ζήτημα αυτό διαχρονία και συγχρονία ταυτίζονται. Δυστυχώς, μερικοί δεν το ξεπερνούν ποτέ. Είναι οι υβριστές, λόγω και έργω. Αυτούς τους αγνοείς. Οι ύβρεις προς τη ζωοδότρα μήτρα επιστρέφονται στον αποστολέα. Όχι, δεν άλλαξα φύλο!

Όμως, απορώ. Πάντα απορούσα. Έχουν αυτό το φοβερό όπλο, αυτό το δώρο της συνέχειας που είναι αληθινό, χειροπιαστό. Δεν είναι ούτε όνειρο, ούτε φαντασία. Είναι το διαβατήριο που τις οδηγεί στα σίγουρα σε ένα Νησί. Κι όμως, κάποιες φορές, κάνουν τα πάντα για να το αποφύγουν. Σαν τον χαρτοπαίκτη που έχει και τους τέσσερις άσσους και δηλώνει πάσο, γιατί είδε μια μαύρη γάτα στο πεζοδρόμιο. Γιατί, ρε γαμώτο;

Θοδωρής, 9 Ιουλίου 2015, βραδάκι, με αφορμή μια δημοσίευση στο FB. 

Ακούγοντας «Με τόσα ψέματα» του Αλκίνοου Ιωαννίδη.

Τα βαρίδια

Όλοι ξέρουμε τι είναι τα βαρίδια. Είναι χρήσιμα για να συγκρατούν ανάλαφρα αντικείμενα. Για να τραβούν μια πετονιά στο βυθό, για να σταθεροποιούν ένα αερόστατο στη βάση του ή μια βάρκα στο αγκυροβόλιο.

Είναι χρήσιμα εργαλεία τα βαρίδια αλλά συχνά λησμονάμε ότι ο ρόλος τους είναι υποβοηθητικός και δευτερεύων. Το αερόστατο είναι φτιαγμένο για να πετά ψηλά και η βάρκα για ν’ αρμενίζει στο πέλαγο. Αν έχουν βαρίδια ασήκωτα, τότε ούτε το αερόστατο μπορεί να πετάξει ούτε η βάρκα ν’ αρμενίσει. Με άλλα λόγια θα πάψουν να είναι αερόστατο και βάρκα αντίστοιχα.

Τέτοιου είδους βαρίδια που δυσκολεύουν ή εμποδίζουν το πέταγμα ή το αρμένισμα δεν χρειάζονται. Όσο πιο νωρίς απαλλαγεί κανείς από αυτά τόσο περισσότερο θα απολαύσει τους αιθέρες και τα πελάγη. Όσο καθυστερείς ν’ απαλλαγείς από τα βαρίδια τόσο τα συνηθίζεις. Η στασιμότητα γίνεται μόνιμη κατάσταση και σταδιακά μετατρέπεσαι με τη σειρά σου σε βαρίδι που εμποδίζει τους άλλους να πετάξουν ή ν’ αρμενίσουν.

Επιπλέον, θυμήσου πως στις πετονιές τα βαρίδια συνοδεύονται από δολώματα: μια καλή προίκα, μια προαγωγή, ένα σίγουρο μέλλον. Έτσι και τσιμπήσεις, την πάτησες. Αποχαιρέτα το αρμένισμα στα ανοιχτά πελάγη και το πέταγμα στους αιθέρες. Θα μείνεις για πάντα στο λιμάνι, ασφαλής μεν, ακίνητος δε. Το λιμάνι θα γίνει η μόνιμη συντροφιά σου και το ταξίδι απραγματοποίητο όνειρο.

Μη δίνεις, λοιπόν, στα βαρίδια μεγαλύτερη αξία από όση έχουν.

Και προπαντός μη γίνεσαι βαρίδι στους άλλους!

Θοδωρής, 21 Ιουνίου 2015, ξημερώματα πάλι. 

Ακούγοντας “Julia” των Pavlov’s Dog.

Το παράξενο ζώο

Σίγουρα σου έχουν τύχει περιπτώσεις που οι γύρω σου σε αντιμετωπίζουν σαν ένα παράξενο ζώο. Σαν ένα πλάσμα που βρέθηκε από κάποιο λάθος στο συγκεκριμένο τόπο, τη συγκεκριμένη στιγμή ή στη συγκεκριμένη παρέα. Τα «παράξενα ζώα» μπορείς εύκολα να τα διακρίνεις, διότι συνήθως είναι αμήχανα. Όταν τους συμβαίνει αυτό, προσπαθούν να περάσουν απαρατήρητα, πιάνουν μιαν απόμερη γωνιά, μια καρέκλα με την πλάτη σε τοίχο, τρώνε τα νύχια τους, κοιτάζουν συχνά το ρολόι και ανακουφίζονται όταν η υποχρέωση ολοκληρώνεται και μπορούν να φύγουν από το σημείο, στο οποίο κατά λάθος βρέθηκαν.

Το μυστήριο της μυρωδιάς

Κάθε πλάσμα έχει τη μυρωδιά του. Το ίδιο και ο άνθρωπος. Δεν μιλώ για την επίπλαστη μυρωδιά των καλλυντικών, των λοσιόν και των άφτερ-σέιβ της αγοράς. Μιλώ για τη φυσική ζωώδη μυρωδιά που κάνει κάθε άνθρωπο να ξεχωρίζει από τους άλλους. Όπως ακριβώς μπορείς να ξεχωρίσεις ένα λουλούδι από τη μυρωδιά του, χωρίς να το βλέπεις, έτσι μπορείς να ξεχωρίσεις και έναν άνθρωπο.

Η μυρωδιά έχει προσωπικότητα. Ορισμένοι έχουν μυρωδιά σαγηνευτική, άλλοι αποκρουστική. Όπως η εμφάνιση και η φωνή, έτσι και η μυρωδιά μεταβάλλεται. Αλλάζει από ηλικία σε ηλικία, από μέρα σε μέρα, από ώρα σε ώρα. Υπάρχουν στιγμές ή ημέρες που η μυρωδιά σου είναι απωθητική και άλλες που είναι ελκυστική. Η μυρωδιά σου αποτυπώνει τις εσωτερικές σου επιθυμίες για τη συντροφιά, τον έρωτα, το σεξ. Ο θυμός, η λύπη, η χαρά, το φτερούγισμα της ψυχής, το ψαλίδισμα των ονείρων έχουν επίπτωση στη μυρωδιά σου.

Ένα άλλο ζήτημα είναι το πώς την αντιλαμβάνεται ο άλλος. Όπως η όραση καθορίζει τι βλέπεις και η ακοή τι ακούς, έτσι η όσφρηση καθορίζει τι μυρίζεις. Το ζήτημα είναι ποια αίσθηση κυριαρχεί στον εγκέφαλο. Συνήθως όσοι έχουν καλή όραση, δεν ακούν και δεν μυρίζουν καλά, όχι απαραίτητα επειδή δεν έχουν την βιολογική ικανότητα αλλά επειδή δεν εξασκούν τις αισθήσεις αυτές, με αποτέλεσμα σταδιακά να εξασθενούν.

The strange quark

Τα κουάρκ είναι τα μικρότερα σωματίδια της ύλης. Πήραν το όνομά τους από έναν νεολογισμό του Τζόις που χρησιμοποίησε στη νουβέλα “Finnegans Wake”:

Three quarks for Muster Mark!

Sure he has not got much of a bark

And sure any he has it's all beside the mark.

Η επιστήμη άντλησε έμπνευση από τη λογοτεχνία. Συμβαίνει καμιά φορά.