Γεώργιος Προκοπίου (Μπουρνόβας 1876 - Τεπελένι 1940)

Γ. Προκοπίου "Αυτοπροσωπογραφία", 1940.

-Με τον Γ. Προκοπίου "γνωρίζομαι" σχεδόν από τότε που γεννήθηκα, αφού φέρει το όνομά του ένας δρόμος κοντά στη γειτονιά μου, στη Ν. Σμύρνη. Τον ξανάφερα στη μνήμη μου με την ευκαιρία της σημερινής επετείου της 28ης Οκτωβρίου, μιας και άφησε την τελευταία του πνοή κοντά στο Τεπελένι, ζωγραφίζοντας το Αργυρόκαστρο. 

-Ο Προκοπίου, Σμυρνιός, Μπουρνοβαλής για την ακρίβεια, υπήρξε σημαντικός ζωγράφος, φωτογράφος και κινηματογραφιστής, με σπουδές στην Σχολή Καλών Τεχνών. Δούλεψε στη Σμύρνη, στην Αίγυπτο, στην Αιθιοπία και στην Αθήνα. Την δεκαετία 1912-1922 καθιερώθηκε ως πολεμικός ζωγράφος καθώς ακολουθούσε τον ελληνικό στρατό και με το πινέλο του απαθανάτιζε τους Έλληνες φαντάρους στους Βαλκανικούς πολέμους, στον Α΄ Παγκόσμιο και στο Μικρασιατικό μέτωπο. Συνήθιζε να φωτογραφίζει πολεμικές σκηνές και στη συνέχεια τις αποτύπωνε με χρώμα σε ρεαλιστικούς πίνακες. Στον Γ. Προκοπίου οφείλουμε την κινηματογράφιση της πυρκαγιάς που έκαψε τη Σμύρνη το 1922. Μάλιστα συνελήφθη από τους Τούρκους, καταδικάστηκε σε θάνατο αλλά κατάφερε να δραπετεύσει και να φτάσει στην Αθήνα με τη βοήθεια του Γάλλου προξένου.

Γ. Προκοπίου "Το Αργυρόκαστρο υπό βροχή", 10.12.1940 (ημτελές).

-Το 1940, σε ηλικία 64 ετών, ζητά να σταλεί στο μέτωπο ως πολεμικός ανταποκριτής και φωτογράφος. Του αρνούνται καθώς ήταν μεσήλικας κι επιπλέον έπασχε από άσθμα και χρόνια βρογχίτιδα. Όμως, επιμένει με πάθος και καταφέρνει μέσω γνωριμιών να εξασφαλίσει την άδεια. Ακολουθεί τις μονάδες στην πρώτη γραμμή, φωτογραφίζει από κοντά στιγμιότυπα και ζωγραφίζει ελαιογραφίες. Στις 8 Δεκεμβρίου 1940 είναι παρών στην κατάληψη του Αργυρόκαστρου. Ξεκινά να ζωγραφίζει την πόλη σε έναν πίνακα με τίτλο "Το Αργυρόκαστρο υπό βροχή" που ήταν ο τελευταίος του κι έμεινε ημιτελής. Μια από τις τελευταίες φωτογραφίες του είναι Ιταλών που παραδίδονται. Ταλαιπωρημένος από τις κακουχίες και από το δριμύ κρύο, ασθενεί βαριά. Απεβίωσε κοντά στο Τεπελένι στις 20.12.1940. Τάφηκε στην Αθήνα με τιμές εν ενεργεία ανώτερου αξιωματικού.

Γ. Προκοπίου "Επίθεσις" (1940, στο μέτωπο).

*Θ.Μ. 28.10.2021.