Ο Τετρακοσάρης

Ένα πετυχημένο κόμικς για την Ελλάδα της κρίσης

(Νίκος Δ. Νικολαΐδης – Κώστας Φραγκιαδάκης)

Ένα πετυχημένο κόμικς για την Ελλάδα της κρίσης κυκλοφόρησε πριν από λίγο καιρό με τίτλο «Ο Τετρακοσάρης». Είναι προϊόν συνεργασίας δυο διακεκριμένων δημιουργών, του Νίκου Νικολαΐδη (σενάριο) και του Κώστα Φραγκιαδάκη (σκίτσο). Ο κεντρικός ήρωας της ιστορίας, ο Άγης Λάμψας ο «Τετρακοσάρης», δεν είναι άλλος από έναν σαραντάρη εργαζόμενο των 400 ευρώ, στη σημερινή Αθήνα, ο οποίος προσπαθεί να επιβιώσει έχοντας ταυτόχρονα να αντιμετωπίσει τα διλήμματα που όλοι λίγο πολύ γνωρίζουμε. Προσπαθεί να διατηρήσει την ηθική του ακεραιότητα ενώ όλα γύρω του καταρρέουν. Στην προσπάθειά του αυτή θα βρεθεί χωρίς δουλειά, χωρίς σύντροφο, θα κινδυνέψει η ζωή του, θα κάνει συμβιβασμούς, θα πέσει και θα σηκωθεί.

Ο σεναριογράφος Νίκος Δ. Νικολαΐδης είναι γνωστός από προηγούμενα έργα του στο χώρο των εικονογραφημένων και εφηβικών εκδόσεων, τόσο ως δημιουργός [Πορτιέρο Μάκης Ροδίτης (2010). Νέος ΜΠΛΕΚ (2014-2015)] όσο και ως μελετητής [«Ο Μπλεκ και οι άλλοι, οι χάρτινοι ήρωες του Στέλιου Ανεμοδουρά» (2007). «’70s-’80s: Τα περιοδικά που αγαπήσαμε» (2012). «Ήρωες του Στέλιου Ανεμοδουρά» (2015)]. Επίσης, έχει εκδώσει αρκετά βιβλία τοπικής και αθλητικής ιστορίας: «50 Χρόνια Αιγάλεω» (έκδοση Δήμος Αιγάλεω, 1998), «Η ιστορία του Αιγάλεω, από τις λαμαρίνες στα σαλόνια της Ευρώπης» (2007). «Απ’ τις αλάνες της ΕΣΚΑ στα Παρκέ της Α1» (2008). «Εκεί, εκεί, στη Β' Εθνική! Απ' τα ντέρμπι του '60 στα μπαράζ του νέου αιώνα» (2011). «Το Αλφαβητάρι του Αιγάλεω, μια πόλη, μια ιστορία» (2011). «Απ’ τη Γ΄ Εθνική στο Περιφερειακό, 1965-2012» (ψηφιακή έκδοση, 2012). «Αν η Ιστορία, γραφόταν με... αν» (ψηφιακή έκδοση, 2014). Στοιχεία από τις μελέτες του έχει ενσωματώσει στην ιστορία του «Τετρακοσάρη», κυρίως από το ποδοσφαιρικό παρασκήνιο.

Ο σκιτσογράφος Κώστας Φραγκιαδάκης, γνωστός και ως «ΜΥΘΟΣ», ασχολείται με την εικονογράφηση πάνω από είκοσι χρόνια, με ποικίλη θεματολογία, από επική-μυθολογική μέχρι επιστημονικής φαντασίας και από γουέστερν μέχρι παραδοσιακά παραμύθια. Στον Τετρακοσάρη επιλέγει αισθητική Μικρού Ήρωα, δηλαδή καθαρό σκίτσο αισθητικής παλαιότερων δεκαετιών, χωρίς φουτουριστικά και βίαια χαρακτηριστικά, χωρίς να επιβάλλεται και να κυριαρχεί επί των κειμένων. Τα σκίτσα του έχουν ανθρώπινες διαστάσεις και εξυπηρετούν την αφήγηση, χωρίς να κυριαρχούν επ’ αυτής. Το περιβάλλον είναι το αστικό, αθηναϊκό. Έχει καλή γνώση του δημόσιου χώρου και των δρώμενων και η προοπτική του ποικίλει ώστε να μην γίνεται μονότονη και βαρετή. Είναι ευρηματικός, με πιο ενδιαφέρον χαρακτηριστικό την προσθήκη σε δευτερεύοντες ρόλους ή σε ρόλους κομπάρσου γνώριμων δημόσιων προσώπων, κυρίως του αμερικανικού σινεμά, όπως της Ατζελίνα Τζολί, της Μέριλιν Μονρό, του Μελ Γκίμπσον, του Πιρς Μπρόσναν αλλά και φιγούρων από γνωστά παλιά κόμικς, όπως Ρόι Ρέις, Μίστερ Νο κλπ.

 Οι δύο συντελεστές του έργου δημιούργησαν ένα σύγχρονο κόμικς, το οποίο όμως παραπέμπει στην αισθητική και στην αθωότητα των εφηβικών περιοδικών της δεκαετίας του ’70. Στην ιστορία υπάρχει μια ξεκάθαρη, σαφής διάκριση ανάμεσα στο καλό και το κακό, ανάμεσα στο δίκαιο και άδικο, ανάμεσα στο νόμιμο και παράνομο. Είναι μια αθώα, εφηβική θα λέγαμε, ματιά στην κοινωνική πραγματικότητα, χωρίς «ήξεις-αφήξεις», χωρίς «ναι μεν, αλλά». Ο σεναριογράφος τοποθετεί τον ήρωα στη σημερινή εποχή. Όμως, δεν τον παρουσιάζει αποκομμένο από την ιστορική διαδρομή αυτού του τόπου. Τον συνδέει με το παρελθόν σε πολιτικό, κοινωνικό και οικονομικό επίπεδο. Ένας ήρωας καθημερινός, ένας απλός άνθρωπος που προσπαθεί να κάνει τη δουλειά του με ακεραιότητα και συνέπεια, που έχει απλά χόμπι, όπως το ποδόσφαιρο, έχει μια μακροχρόνια σχέση, που έχει απογοητευτεί από τις πολιτικές ηγεσίες αλλά συνεχίζει να παρασύρεται από τις υποσχέσεις τους, που έχει λαϊκό ηθικό υπόβαθρο, το οποίο υπηρετεί χωρίς αναστολές. Η οικονομική κρίση ανατρέπει τη ζωή του, ανατρέπει τις βασικές αξίες του, τον αναγκάζει να βάλει νερό στο κρασί του για να επιβιώσει.

Ο ήρωας, ο Άγης Λάμψας, προβληματίζεται και δεν έχει ξεκαθαρίσει μέσα του πώς θα χειριστεί τους συμβιβασμούς τους οποίους έχει αναγκαστεί να κάνει λόγω της κρίσης. Έτσι η ιστορία παρά το ότι κλείνει, ταυτόχρονα μένει ανοιχτή. Η ζωή άλλωστε δεν τελειώνει στα σαράντα.

Θοδωρής Μπελίτσος,

Νέα Σμύρνη, 14/5/2016