Αρ. Τσοτρούδη: "Πρόσφυγες της Μικρασιατικής Καταστροφής στη Λήμνο"

  

Αριστείδης Ι. Τσοτρούδης 

"Πρόσφυγες της Μικρασιατικής Καταστροφής στη Λήμνο" 

Αθήνα 2025, σελ. 110

 Ένα ενδιαφέρον βιβλίο παρέλαβα σήμερα, το οποίο είχε την καλοσύνη να μου στείλει ο φίλος συγγραφέας Αριστείδης Τσοτρούδης. Αναφέρεται στους Μικρασιάτες που ήρθαν πρόσφυγες στη Λήμνο μετά το 1922. Παραθέτει τις ιστορικές συνθήκες που οδήγησαν στο διωγμό τους, την άφιξή τους στο νησί και τον αγώνα τους να  επιβιώσουν και να ορθοποδήσουν στο νέο τόπο.

  Στη Λήμνο δημιουργήθηκαν δυο προσφυγικά χωριά, ο Άγ. Δημήτριος από κατοίκους του Ρεϊζντερέ της Ερυθραίας, στον οποίο ο συγγραφέας αφιερώνει αρκετές σελίδες και η Νέα Κούταλη, από τους συμπατριώτες του θρυλικού Κουταλιανού. Επίσης, χτίστηκαν προσφυγικοί Συνοικισμοί στη Μύρινα (η Νέα Μάδυτος), στον Μούδρο, στον Κοντιά, στο χωριό Παναγία κ.ά.

  Ο Τσοτρούδης αντλεί πρωτογενές υλικό από την τοπική εφημερίδα, από την οποία έχει αποδελτιώσει κάθε σχετικό δημοσίευμα από την κρίσιμη περίοδο 1920-1928, δημοσιεύματα τα οποία και παραθέτει αυτούσια στο τρίτο και πιο εκτεταμένο μέρος του βιβλίου του, μαζί με πολλές φωτογραφίες της εποχής.

  Πρόκειται για μια συνεπή και προσεγμένη δουλειά, από την οποία πληροφορείται κάποιος πώς επιλύθηκε το προσφυγικό ζήτημα στη Λήμνο. Συγχαρητήρια στο συγγραφέα που συνεχίζει να ερευνά με μεράκι θέματα της τοπικής ιστορίας. 

  Καλοδιάβαστο να είναι.

 Θ. Μπελίτσος, 9 Ιουλίου 2025

ΥΓ. Ο Αρ. Τσοτρούδης έχει πλούσιο συγγραφικό έργο, για το οποίο μπορείτε να ανατρέξετε εδώ κι εδώ.

 

Ο Αριστείδης Τσοτρούδης

 

Σταύρου Τραγάρα: Θ. Μπελίτσου «Τρεις χρονιές στο Γυμνάσιο Μούδρου 1984-1987»

 

Ο Θοδωρής Μπελίτσος, ο ακούραστος και ασταμάτητος πνευματικός άνθρωπος της Λήμνου, εξέδωσε το νέο του πόνημα, σε διαδικτυακή μορφή και με ελεύθερη πρόσβαση, όπως το συνηθίζει τελευταία: 

«Τρεις χρονιές στο Γυμνάσιο Μούδρου. 1984-1987. Ένα νοσταλγικό οδοιπορικό».

Περιγράφει και καταγράφει με αρκετές λεπτομέρειες και με όση παραστατικότητα του επιτρέπει το πέρασμα σχεδόν μισού αιώνα από τότε, τη ζωή του στο Γυμνάσιο του Μούδρου, όπου ως νεοδιόριστος καθηγητής χημικός, πέρασε τα πρώτα χρόνια της διδακτικής του σταδιοδρομίας.

Η απόλυσή του από το στρατό, η αναζήτηση εργασίας, ο διορισμός του στο Γυμνάσιο, οι πρώτες εντυπώσεις του, η γνωριμία και η συνεργασία με τους συναδέλφους του, που κι αυτοί νέοι καθηγητές οι περισσότεροι, είχαν αναλάβει να λειτουργήσουν ένα καινούργιο Γυμνάσιο, με την αγωνία και την έκσταση των πιονέρων. 

Η Κάτω Γης εμπούχτισε

 

Ένα πουλάκι γύρισε από τον κάτω κόσμο
Είχε στα νύχια αίματα, τα μάτια τρομαγμένα
Και στάχτη μαύρη, βρωμερή, σκέπαζε τα φτερά του

Πουλάκι πόθεν έρχεσαι και τι μαντάτα φέρνεις;
Από τον Άδη έρχομαι κι έχω λωβά μαντάτα.
Τι, η ανθρωπότη βάλθηκε τον κόσμο να χαλάσει.

Άντρες αφήσαν το υνί και πιάσαν το μαχαίρι
Κι αντί για το γλυκό φιλί, γεύονται το φαρμάκι
Μανάδες κλαίνε τα παιδιά και ορφανά τις μάνες.

Τι άλλο θέτε να σας ειπώ και τι να μολογήσω;
Είναι τα λόγια δύσκολα κι η μοίρα είναι μαύρη
Το Χάρο είδα που ’τρεχε σ’ Ανατολή και Δύση

Έσερνε νιους απ’ τα μαλλιά, γέρους απ’ τις μασχάλες
Έσερνε και μωρά παιδιά στη σέλλα αρμαθιασμένα
Κι ένα δάκρυ έσταζε απ’ το ζερβί του μάτι.

Εδάκρυσε κι ο Χάροντας με το κακό που βρήκε
Τι, ο ντουνιάς λωλάθηκε, συθέμελα γκρεμίζει
κι η Κάτω Γης εμπούχτισε και δεν αντέχει άλλους

Παραλλαγή από μανιάτικο μοιρολόι, Θ.Μ. 14.6.2025

 *Ο πίνακας "Η βάρκα του Χάροντα" (1685) του Luca Giordano αντλήθηκε από τη Βικιπαίδεια.

Των ψυχών*

 

Μαγιάτικο σούρουπο, ο ήλιος, αβασίλευτος ακόμα, χρωματίζει απόκοσμα και μαγευτικά τα δέντρα, τα νερά, τα σπίτια, τους ανθρώπους. Στο παλιό μονοπάτι προς το κοιμητήρι του Άη Γιάννη, ανάμεσα στα λιόδεντρα, μόνος με τη σκέψη στη μάνα, τέτοιες μέρες ήταν …

…μέρα Μαγιού μού μίσεψες…

για άλλο λόγο γράφτηκε ο στίχος αλλά ταιριάζει στο λογισμό μου, μέρα Μαγιού, λίγο μετά τη γιορτή της μητέρας, έφυγε κι εκείνη. Τριγύρω τα φύλλα χρυσοπράσινα, όπως τα ύμνησε ο Μίκης, μελισσάκια ακούραστα τρυγούν νέκταρ από τα αγριολούλουδα,  πεταλουδίτσες πολύχρωμες πεταρίζουν χαριτωμένες αποχαιρετώντας την εφήμερη ζωή τους και στο χώμα ένα χαλί από ανθισμένα χαμομήλια. Το μεθυστικό άρωμα που σκορπάνε σε κάθε βήμα μου, γεμίζει τα πλεμόνια μου και με αποκοιμίζει γλυκά, ηδονικά… πόση ομορφιά… η Εδέμ.

Το χέρι της μάνας με τραβά απαλά, έλα μη χαζεύεις, θα νυχτώσουμε, πάλι τις πεταλούδες κοιτάς, οι ψυχές είναι, των ανθρώπων που γυρίζουν κάθε σούρουπο να ξαναδούν έστω για λίγο τον τόπο που έζησαν, τους ανθρώπους που αγάπησαν, νοσταλγούν κι αυτές κι ας είναι στον Παράδεισο. Ο πατέρας στο βάθος, βιαστικός όπως πάντα, στρέφει το βλέμμα και γνέφει με το χέρι, ελάτε επιτέλους, τι πάθατε;

Κήρυκας Καμινίων νο 7 (Άνοιξη 2025)

  Ο "Κήρυκας των Καμινίων της Λήμνου", το μοναδικό λημνιό περιοδικό που εκδίδεται ως έντυπο, κυκλοφόρησε το ανοιξιάτικο 7ο φύλλο του με ενδιαφέρουσα, όπως πάντα, ύλη.

  Καλεσμένη σε αυτό το τεύχος η Δρ. Αρχαιολογίας Αγγελική Γ. Σίμωσι με ένα εξαιρετικό κείμενο για το "Μουσείο Ναυτικής Παράδοσης και Σπογγαλιείας Νέας Κούταλης". Περιγράφει το ιστορικό της ίδρυσης του Μουσείου, την ιστορία της σπογγαλιείας των συμπατριωτών του Κουταλιανού που ξεκίνησε στο νησάκι Κούταλη της Προποντίδας και συνεχίστηκε στη Ν. Κούταλη της Λήμνου, τα σχετικά εκθέματα και την πρωτότυπη αρχαιολογική συλλογή από αμφορείς που "αλίευαν" οι σφουγγαράδες του χωριού μαζί με τα σφουγγάρια στο βυθό της Μεσογείου.

Οι δρόμοι λένε ιστορίες (VI)

 

 

 * Οι δρόμοι λένε ιστορίες (VI)

Αφροδίτης και... Αφροδίτης γωνία
Του έρωτα η αρχαία θεά;
Η οσία παρθενομάρτυς επί Λικινίου;
Ποια είναι η σωστή οδός;
Ιδού η απορία.
 

* Θ. Μύθος, 3.4.2025

Σταύρου Τραγάρα: "Θ. Μπελίτσου: Σύμμεικτα ΙΙ" (βιβλιοπαρουσίαση)

 

ΒΙΒΛΙΟΠΑΡΟΥΣΙΑΣΗ
Θοδωρή Μπελίτσου: «Σύμμεικτα ΙΙ. Βιβλιοκρισίες - Παρουσιάσεις - Αφιερώματα»
Κείμενο: Σταύρος Τραγάρας
 

Ο Θοδωρής Μπελίτσος εξέδωσε τον Ιανουάριο του 2025 το καινούργιο του βιβλίο, 294 σελίδων, που έχει τίτλο «Σύμμεικτα ΙΙ. Βιβλιοκρισίες - Παρουσιάσεις - Αφιερώματα». Είναι σε ηλεκτρονική έκδοση (e-book), και φιλοξενείται στον ιστότοπο που γράφει σχεδόν όλα τα κείμενά του ο συγγραφέας, «The strange quark: Καταφύγιο λόγου». Είναι προσβάσιμο ελεύθερα στον καθένα, χωρίς συνδρομή από την πλατφόρμα "academia.edu".
Όπως λέει ο ίδιος, «περιέχει κριτικές που έχω κάνει ή/και ομιλίες που έχω εκφωνήσει σε παρουσιάσεις βιβλίων (εκτός από όσες δημοσίευσα στο «Σύμμεικτα Ι: Μανιάτικα και άλλα»), αφιερώματα στο συνολικό έργο κάποιων δημιουργών και λίγα άρθρα μου για πολιτιστικά γεγονότα. Τα κείμενα, που γράφτηκαν σε μια περίοδο τριάντα ετών, υπήρχαν σε ποικίλα έντυπα και ψηφιακά μέσα· λίγα ήταν αδημοσίευτα. Είναι συνολικά περίπου πενήντα και αναφέρονται σε πάνω από σαράντα δημιουργούς, φορείς κι εκδηλώσεις».