Κυριακή 31 Ιουλίου 2022

Η Άγια Φουτίδα σντ’ Κώμ’ και το αρχαίο τέμενος του Ηρακλή

 

Αγ. Φωτίδα. Η πηγή-αγίασμα στα ανατολικά του ναού (φωτ. Θ. Μπελίτσος, 1995)

Κάθε χρόνο την 1η Αυγούστου γίνεται ο πανηγυρικός εορτασμός της εκκλησίας της Αγίας Φωτίδας, που βρίσκεται στον οικισμό Κώμη του Ρωμανού. «Το παναγύρ τς Αγιά Φουτίδας σντ Κώμ», όπως το λέγαν, έχει παραδοσιακά παλλημνιακή απήχηση και συγκεντρώνει πλήθος προσκυνητών από τα υπόλοιπα χωριά του νησιού, κυρίως της ανατολικής περιοχής, από τις περιφέρειες του Μούδρου και του Κοντοπουλίου. Σε παλιότερες εποχές γινόταν και γλέντι με όργανα, παρά το ό,τι τη μέρα αυτή ξεκινά η νηστεία του Δεκαπενταύγουστου και τα εδέσματα είναι νηστίσιμα. Λόγω εποχής στα γεύματα κυριαρχούσαν οι ντομάτες, τα νεράγγουρα κι οι μελιτζάνες και μερικοί το λέγαν σκωπτικά: «παναγύρ της αγιαμελιτζανάρας». Γινόταν επίσης εμποροζωοπανήγυρη. Οι κάτοικοι προμηθεύονταν το γουρτζέλι (γουρουνάκι) της χρονιάς, όσοι δεν το είχαν αγοράσει έγκαιρα στο ανάλογο πανηγύρι του Αγίου Κωνσταντίνου ή όσοι είχαν την ατυχία να ψοφήσει το γουρτζελούδ’ τους. Επίσης, ψώνιζαν λαγήνια κι άλλα μικροπράγματα.

Ο χώρος έχει και αρχαιολογικό ενδιαφέρον καθώς εκεί εντοπίζονται ίχνη αρχαίου τεμένους του Ηρακλή που αποτελούσε το κέντρο της αρχαίας εορτής των Οργεώνων καθώς και μεσαιωνικά σπαράγματα.

 

Κυριακή 17 Ιουλίου 2022

Οι δρόμοι λένε ιστορίες (V)

 


* Οι δρόμοι λένε ιστορίες (V)

Μιχαλάκης Καραολής, απ' το Παλαιχώρι Ορεινής
Αντρέας Δημητρίου, απ' τον Άγιο Μάμα
Στη δασωμένη Πιτσιλιά, ακρίτες μες τον τόπο τους,
γεύτηκαν τον λεύτερο αγέρι του βουνού.

Συναντήθηκαν ένα μαγιάτικο πρωί κάτω απ' την αγχόνη
Τραγούδησαν μαζί τον Ύμνο στη Λευτεριά
Τι κι αν τους φυλάκισαν ξανά, νεκρούς μες τα κελιά τους
Εκείνοι ταξιδεύουν αντάμα στην αθανασία.

* Θ. Μύθος, 18/7/2022
Ανδρ. Δημητρίου και Μιχ. Καραολή γωνία

(Μέρες κυπριακού δράματος και της τουρκικής εισβολής. Μέρες της προδοσίας του περήφανου κυπριακού αγώνα 1956-59 κατά του Άγγλου δυνάστη).