Παρασκευή 25 Μαρτίου 2022

Η αλειτούργητη Ευαγγελίστρια που έγινε σχολείο


 - Στη Μεγάλη Μαντίνεια Αβίας της Δυτ. Μάνης υπάρχει ένα μεταβυζαντινό ναόσχημο κτίριο του 18ου αιώνα, μονοκάμαρο, σταυροειδές με τρούλο, όπου ως το 1961 στεγαζόταν το σχολείο του χωριού. Σύμφωνα με επιγραφή που υπάρχει στο νότιο τοίχο του, ανακαινίστηκε μεταξύ των ετών 1743 (αψμγ΄) και 1753 (αψνγ΄) από τον ιερομόναχο Χρύσανθο και ήταν αφιερωμένος στον Ευαγγελισμό της Θεοτόκου:

Κυριακή 20 Μαρτίου 2022

Το Υπερόπλο

Λάρνακα, "Το σάλπισμα της ειρήνης" του γλύπτη Νικόλα.


Με τον τρόμο να τους καίει τα μάτια
Γαλάζιοι και κόκκινοι στρατιώτες
Έτρεξαν να κρυφτούν από το νέο Υπερόπλο
Είχαν ακούσει τόσα γι' αυτό

Τότε φάνηκε το κορίτσι
Ένα τόσο δα μικρούλικο κορίτσι
Τους κοίταξε ειρωνικά
Κι έβαλε τη σάλπιγγα στο στόμα

Ο απόκοσμος παιάνας απλώθηκε στον αιθέρα
Τον πήραν τα πουλιά και τον ταξίδεψαν παντού
Τον πήραν τα παιδιά και τον έκαναν τραγούδι
Μ' αυτόν οι μανάδες νανούριζαν τα μωρά τους.

Οι φαντάροι πέταξαν τα όπλα και πιάσαν το χορό.
Στρατηγοί κι έμποροι σκύλιασαν
Είναι όπλο ανήθικο αυτό! Παραβιάζει τις συνθήκες!
Να απαγορευτεί! Ναι, να απαγορευτεί!

Και η Σάλπιγγα της Ειρήνης σίγησε για πάντα.


Θ. Μύθος, 21.3.2022.

Δευτέρα 14 Μαρτίου 2022

Το πολιτισμικό αποτύπωμα του Σταύρου Τραγάρα

 

-Λογοτεχνία, τέχνη, γλώσσα, πατριδογραφία-

 



 

Στο συγγραφικό έργο του γιατρού-πνευμονολόγου Σταύρου Τραγάρα έχω αναφερθεί και πιο παλιά, με αφορμή την έκδοση των σατιρικών χρονογραφημάτων που δημοσίευε επί χρόνια στον τοπικό τύπο της Λήμνου, τα οποία συγκέντρωσε σε έναν τόμο με τίτλο «Τα Χουρκούδια» το 2017. Κλείνοντας εκείνη την βιβλιοπαρουσίαση, έγραφα:

«Θα τελειώσω γράφοντας δυο λόγια για τη λαογραφική και γλωσσική αξία που έχει το βιβλίο του Τραγάρα. Η επιλογή του να γράψει στη «λημνιά συντχιά», στο λημνιακό γλωσσικό ιδίωμα, συνιστά μια μεγάλη προσφορά στην γλωσσική μελέτη του. Στα 180 κείμενα αποθησαυρίζεται ένας τεράστιος πλούτος τοπικών λέξεων. Διότι ο Τράγαρας εκτός από το ότι καταγράφει τοπικές λέξεις με την παραδοσιακή προφορά τους και την ερμηνεία τους, επί πλέον τις χρησιμοποιεί με ενεργητικό τρόπο στα κείμενα, σε ποικίλους λεκτικούς τύπους, σε σύνθετα, παράγωγα, μέσα σε φράσεις, παροιμίες, στίχους, με διαφορετικό νόημα κατά περίπτωση. Είναι πολύ μεγάλη αυτή η προσφορά και θα εκτιμηθεί εν καιρώ, όταν το βιβλίο μελετηθεί από ειδικούς επιστήμονες».