Ο Άη Βασίλης και τα χαμένα παραμύθια

 

-Παρακαλώ; ρώτησε μια συμπαθητική γυναικεία φωνή, μάλλον ηλικιωμένης κυρίας.

-Καλησπέρα, για την αγγελία σας παίρνω, απάντησα αμήχανα, χωρίς να ξέρω τι να πω.

 Είχα καλέσει πιο πολύ από περιέργεια παρά για να απαντήσω. Μου αρέσει να χαζεύω τις μικρές αγγελίες, όχι όσες αφορούν ακίνητα, αυτοκίνητα και τα παρόμοια, αλλά τις κάπως ιδιόρρυθμες. Είναι μια μορφή διασκέδασης κι αυτή, κάτι σαν άσκηση του μυαλού. Αντί να λύνω σταυρόλεξα ή σουντόκου, εντοπίζω παράξενες ανακοινώσεις και προσπαθώ να αναπαραστήσω το περιβάλλον που τις γέννησε. Κάπως έτσι, στην κατηγορία «Απολεσθέντα», εντόπισα την πιο αινιγματική αγγελία που είχα συναντήσει ποτέ:

Από το Ρεΐζντερε της Ερυθραίας στον Άγ. Δημήτριο Λήμνου

Διαμάντω Κωνσταντιλάκη-Μπιμπούδη

«Στον χείμαρρο του χρόνου», σελ. 112.

Εκδ. Μιχάλη Σιδέρη, Ιούλιος 2018.

Ένα όμορφο βιβλίο έπεσε στα χέρια μου πρόσφατα, γραμμένο από την κ. Διαμάντω Κωνσταντιλάκη-Μπιμπούδη, η οποία μεγάλωσε και ζει στον Άγιο Δημήτριο Λήμνου αλλά έχει απώτερη καταγωγή από τη μικρασιατική κωμόπολη Ρεΐζντερε. Στο βιβλίο, το οποίο εκδόθηκε σε συνεργασία με τον Μορφωτικό Εκπολιτιστικό Σύλλογο «Άγιος Δημήτριος», περιγράφει με απλό και κατανοητό λόγο την ιστορία και την καθημερινότητα των κατοίκων της μικρασιατικής πατρίδας, έτσι όπως τα άκουσε και τα κατέγραψε από την γιαγιά της, την Γιασεμή Μαυράκη-Ελιά (1907-1997), η οποία στα εφηβικά της χρόνια έζησε το δράμα της προσφυγιάς.

Η εκδρομή που πήγε Πολυτεχνείο

του Μπάμπη Κουρεμέτη*

Ομιλία στην εκδήλωση 

για την επέτειο του Πολυτεχνείου

Δευτέρα, 19/11/2018

Αίθουσα Δημοτικού Συμβουλίου Ελευσίνας

Μπάμπης Κουρεμέτης

Εν αρχή ήν η εκδρομή. Και δεν μιλάμε για τίποτα σπουδαίο, για λίγες μέρες και αν θα το καταφέρναμε, αν θα συμφωνούσε η Διεύθυνση, αν θα βρίσκαμε καθηγητές να αναλάβουν να μας συνοδεύσουν και τόσα άλλα αν. Δεν ήταν στα χρόνια μας καθιερωμένες οι πολυήμερες εκδρομές. Αποφασίσαμε να το προσπαθήσουμε. Με ποιά διαδικασία αναλάβαμε εμείς οι τρείς δεν θυμάμαι. Καταλαβαίνω για ποιό λόγο οι συμμαθητές διάλεξαν τον Μανώλη, ήταν, με διαφορά, ο καλύτερος μαθητής της τάξης και όταν θες να παρακαλέσεις τη διεύθυνση του Σχολείου για κάτι, καλό είναι το αίτημα να το παρουσιάσει ο καλύτερος μαθητής. Ο Θανάσης και εγώ δεν ανήκαμε στην αφρόκρεμα του σχολείου. Αλλά, τέλος πάντων, αυτό αποφάσισαν οι συμμαθητές και εμείς οι τρείς αναλάβαμε την υπόθεση “εκδρομή της Έκτης Τάξης του Γυμνασίου Ελευσίνας της χρονιάς 1973-1974”.

Η Ιστορία του Κόσμου

Στη μνήμη του Ζακ.

Έσφιξε το σακίδιο στην πλάτη και άρχισε να τρέχει. Ένα καρβέλι είχε, λίγα κέρματα και ένα βιβλίο με παραμύθια, δώρο του παππού του. Αλλά εκείνοι δεν το ήξεραν. Η πλατεία είχε γεμίσει πάλι από φουσκωμένα μπράτσα με τατουάζ. Μανιασμένα μαρσαρίσματα κυνηγούσαν μελαμψές φιγούρες. Γωνία Χέυδεν και Φυλής τον πρόφτασε ένα ξύλινο κοντάρι και τον έριξε στο πεζοδρόμιο.

«Άρπα τη, μωρή σκουριά!», γκάριξε ένα λαρύγγι.

Απέναντι στο Ινδικό εστιατόριο είχανε σπάσει την τζαμαρία και κάνανε πλιάτσικο. Ένα μπράτσο τράβηξε με δύναμη το σακίδιο από την πλάτη του. Ένιωσε τα χέρια του να ξεκολλάνε από τους ώμους. Έβγαλε μια κραυγή και λιποθύμησε.

Το τελευταίο ταξίδι

Πριν από λίγες ημέρες, την Πέμπτη 20 Σεπτεμβρίου 2018, αναχώρησε για το τελευταίο του ταξίδι το μοναδικό ψαροκάικο που είχε απομείνει στο χωριό μας, την Παλιόχωρα Αβίας. Πρωί-πρωί, η γαΐτα «Άγιος Κωνσταντίνος» του καπετάν-Γιώργη Κουκούτση, σαλπάρισε για τελευταία φορά από την Παλιόχωρα. Καβατζάρισε το βορινό κάβο, μα αυτή τη φορά δεν κατευθύνθηκε προς τα ανοιχτά για το καθημερινό ψάρεμα. Χάραξε ρότα για την Καλαμάτα. Άλλο ένα θύμα της επιδοτούμενης από την Ευρωπαϊκή Ένωση απόσυρσης των παλιών σκαριών, έπαιρνε το δρόμο για το διαλυτήριο σκαφών.

Επαμεινώνδας (Νώντας) Γερασιμόπουλος

Η Παλιόχωρα τίμησε τη μνήμη 
ενός άξιου τέκνου της

Επαμεινώνδας (Νώντας) Γερασιμόπουλος

Ιατρός-Καρδιολόγος

 (1957-2008)

Την Κυριακή 19 Αυγούστου 2018, στην Παλιόχωρα Αβίας της Δυτικής Μάνης, τιμήθηκε η μνήμη ενός αδικοχαμένου τέκνου του χωριού, του ιατρού-καρδιολόγου Επαμεινώνδα Κ. Γερασιμόπουλου, του Νώντα για μας τους παιδικούς του φίλους, ο οποίος πριν από δέκα χρόνια είχε πέσει θύμα κακοποιών, σε μια υπόθεση που είχε συνταράξει τότε το πανελλήνιο.

Το βιβλίο του Αρ. Τσοτρούδη για τη μάχη του Σκρα

Αριστείδης Ι. Τσοτρούδης

«Η μάχη του Σκρα και η Συνθήκη του Μούδρου»

Λήμνος 2018, σελ. 160

Ο οδοντίατρος Αριστείδης Τσοτρούδης, εκτός από την επιστήμη του, εδώ και χρόνια διακονεί με επιτυχία και την ιστορική έρευνα και συγγραφή. Ο Τσοτρούδης, παιδί της Λήμνου, μεγάλωσε στη διάρκεια της κατοχικής και πρώτης μετακατοχικής περιόδου και κουβαλά μέσα του έντονα τα βιώματα εκείνης της, πυκνής σε πολιτικά και στρατιωτικά γεγονότα, δραματικής εποχής. Βιώματα και προσωπικά, καθώς ο πατέρας του άφησε την τελευταία του πνοή στα ηπειρωτικά βουνά στον πόλεμο του ’40. Επηρεασμένος ίσως από τα συναισθήματα εκείνων των χρόνων ασχολήθηκε με την ιστορική έρευνα. Η θεματολογία των μελετών του έχει πάντα σχέση με τον τόπο καταγωγής του, τη Λήμνο, και έχει μια πρωτοτυπία, διότι καταπιάνεται με θέματα που δεν έχουν μελετηθεί και διερευνηθεί με επάρκεια, αξιοποιώντας προσωπικές μαρτυρίες και τεκμήρια.

Υαλοκαθαριστής

Πρωί πρωί καθάριζε τα τζάμια της τράπεζας
ο παλιός μου μαθητής. Είχα μήνες να τον δω.
Καλημέρα, του φώναξα.
Καλημέρα, δάσκαλε!
Παράτησε το σφουγγάρι κι έσπευσε να σκουπίσει τα χέρια του
για να με χαιρετίσει.
Μην τα σκουπίζεις, αγόρι μου.
Τα χέρια που δουλεύουν δεν είναι βρώμικα!
Τα καθαρά χέρια να φοβάσαι!

Θ. Μύθος, 1/3/2018.

Περί Μίκη, Τέχνης και Πολιτικής

Αφορμή γι’ αυτό το άρθρο στάθηκε η δήλωση του Σταύρου Ξαρχάκου για την αντιμετώπιση του Μίκη Θεοδωράκη από τον κόσμο, κυρίως της αριστεράς, λόγω της ενεργού συμμετοχής του στο «μακεδονικό» συλλαλητήριο. Δεν προτίθεμαι να μπω στην ουσία αλλά θα σταθώ σε έναν κοινό τόπο όσων έσπευσαν να υπερασπιστούν τον Μίκη. Διότι όλοι κάνουν το ίδιο σφάλμα είτε θελημένα είτε ακούσια. Αδυνατούν (ή δεν θέλουν) να διακρίνουν τον καλλιτέχνη Μίκη Θεοδωράκη από τον πολιτικό. Και αν ο πολύς κόσμος έχει κάποια ελαφρυντικά και ταυτίζει τις δυο ιδιότητες του Μίκη, ο Σταύρος Ξαρχάκος δεν δικαιούται να επικαλεστεί το ακαταλόγιστο. Ως καλλιτέχνης και πολιτικός και ο ίδιος, γνωρίζει πως αλλιώς κρίνεσαι για τη μία ιδιότητα και με άλλα κριτήρια για την άλλη. Όταν γράφει: «Θυμίζω ότι μιλάμε για τον Μίκη Θεοδωράκη… τον σπουδαίο και σπάνιο αυτόν Έλληνα», σε ποιον Μίκη αναφέρεται άραγε; Προφανώς, στο Μίκη θρύλο της μουσικής. Όμως, εδώ δεν κρίνεται ο καλλιτέχνης Μίκης αλλά η πολιτική του συμπεριφορά.

Ένοχος

Πάλι τα ίδια!

Δέκα σκαλοπάτια, σκοτεινά. Πρώτος διάδρομος αριστερά, βρώμικοι τοίχοι. Τρίτη πόρτα δεξιά, ξεβαμμένη. Ένα παγωμένο μεταλλικό γραφείο, μια ξεσκισμένη καρέκλα. Πίσω από τους φακέλους, ένα μουστάκι, χοντρά γυαλιά, δυο ώμοι με ασημένια αστέρια, μια φωνή φιλική, δήθεν.

«Τι θα γίνει με σένα;»

Σιωπή.

«Πες τι έγινε, να τελειώνουμε!»

Σιωπή.

Τα γεγονότα ξεχειλίζουν στη μνήμη.

Τρεις αξημέρωτο. Χτυπήματα στην πόρτα, επίμονα. Βροντές διακόπτουν το ηλιόλουστο όνειρο. Στα πόδια μπερδεύονται σεντόνι και κουβέρτα, πέφτουν στο πάτωμα, το κλειδί γυρίζει, το σιφούνι ορμά στο δωμάτιο.

«Πέσε κάτω, ρε!»

Συρτάρια, ντουλάπια, ρούχα, παπούτσια, βιβλία, τεκμήρια ενοχής.

Χέρια στην πλάτη, δεμένα. Γυμνό σφαχτάρι στην κλούβα. Ένα κλομπ χτυπά σε μια παλάμη. Υπενθύμιση εξουσίας.

«Όμως, δεν μπορεί να χτυπήσει τη σκέψη», η αισιόδοξη ιδέα χαράζει ένα χαμόγελο στο αγουροξυπνημένο πρόσωπο.

«Τι κοιτάς ρε;» το κλομπ χτυπάει το συρμάτινο χώρισμα. Υπενθύμιση εξουσίας.

«Ναι αλλά δεν μπορεί να χτυπήσει τη σκέψη μου». Νέο χαμόγελο.

Η εξουσία φοβάται, χτυπάει το δάπεδο και φωνάζει:

«Πάγωσέ το, μη σε αρχίσω στις γρήγορες! Είσαι ένοχος! Τ’ ακούς; Έ-νο-χος! Σε λίγο θα σου κοπεί το γέλιο».

Δέκα σκαλοπάτια, σκοτεινά. Υπόγειο, υγρό. Αέρας λίγος, σκόνη πολλή.

«Τι θα γίνει με σένα;»

Σιωπή.

Τα βλέμματα διασταυρώνονται. Ομολογία.

«Ένοχος είμαι. Όσο ζω, ένοχος θα είμαι. Όπως κι εσύ άλλωστε».

Θ. Μύθος, 31 Ιανουαρίου 2018

Ο Καθεμέρας

Βγήκε από το μαγαζί του μαρμαρά ανακουφισμένος. Είχε διευθετήσει μια υπόθεση που τον απασχολούσε σχεδόν δέκα χρόνια. Περπάτησε ήρεμος ως την στάση του λεωφορείου. Έβγαλε το πακέτο κι άναψε τσιγάρο. Ήταν το δεύτερο της ημέρας. Κανονικά, το φύλαγε για το μεσημέρι, για μετά το φαγητό. Αλλά σήμερα ήταν μια εξαιρετική μέρα. Άξιζε να την γιορτάσει με ένα τσιγάρο εκτός προγράμματος. Άλλωστε δεν είχε να φοβηθεί τίποτε πια.

Τα λυκοκάντζαρα

Από εκείνη την ημέρα δεν ξαναπήγε στην πλατεία. Χάθηκε από τα στέκια. Μάζεψε κι άλλους και τις ημέρες κατέβαιναν και δούλευαν το πριόνι που άφηναν τα λυκοκάντζαρα σαν χάραζε. Σε λίγο καιρό θα γύριζε ανάποδα ο ντουνιάς, όπως το είχε προβλέψει ο ποιητής.