Όταν πριν από μερικούς μήνες έπεσε η ιδέα να ξαναβρεθούμε με αφορμή τα 50 χρόνια από την αποφοίτησή μας, ομολογώ πως δεν ήμουν και πολύ αισιόδοξος ότι θα υπήρχε ανταπόκριση. Ευτυχώς διαψεύστηκα. Χάρη στην οργανωτική δουλειά του Τάκη Μανιταρά που αφιερώθηκε ψυχή τε και σώματι στην προετοιμασία αυτής της σύναξης, τη σημαντική βοήθεια του Γιάννη Κιουρούκογλου που μεσολάβησε για την παραχώρηση της αίθουσας του Συλλόγου Κωνσταντινουπολιτών και ανέλαβε την επίλυση πολλών πρακτικών θεμάτων και τη σημαντική συνεισφορά του Σταμάτη Μπουρμπούλη, του Αντρέα Ζουλού, του Γιάννη Μαυρογιάννη, του Βασίλη Γκίκα και του Πέτρου Δίπλα, είμαστε απόψε εδώ, σχεδόν όλοι, όσοι μπορούσαμε τουλάχιστον. (σημ. 1)
Παρασκευή 17 Οκτωβρίου σήμερα. Κοίτα να δεις κάτι συμπτώσεις που προκύπτουν καμιά φορά με τις ημερομηνίες. Και πριν από 50 χρόνια, στις 17 Οκτώβρη 1975, πάλι Παρασκευή ήταν. Στα πρωτοσέλιδα των τότε εφημερίδων κυριαρχούσαν δύο ειδήσεις. Δυο ειδήσεις που σφράγισαν εκείνη την εποχή αλλά και σημάδεψαν τους περισσότερους από εμάς.
Η μία είδηση αφορούσε το ξεκίνημα της δίκης των πρωταιτίων για τα γεγονότα του Πολυτεχνείου, ένα γεγονός που καθόρισε τα χρόνια που βρισκόμασταν στις τελευταίες τάξεις του γυμνασίου, στη διάρκεια των οποίων συνέβησαν πυκνά ιστορικά γεγονότα: η πτώση της χούντας, η μεταπολίτευση, το δημοκρατικό ντελίριο που ακολούθησε. Κι όλα αυτά, ενώ παράλληλα εμείς τρέχαμε τα απογεύματα στα φροντιστήρια, στη Σόλωνος και στην Κάνιγγος, και αγωνιούσαμε για τις εισαγωγικές εξετάσεις.
Η δεύτερη είδηση ήταν: 17.000 εισάγονται στις Ανώτατες σχολές, όλα τα ονόματα. Σαν σήμερα το 1975 για τους πιο πολλούς από εμάς κοβόταν οριστικά ο ομφάλιος λώρος που μας έδενε με τον αμνιακό προστατευτικό σάκο της Ευαγγελικής και σκορπίσαμε. Νέοι ορίζοντες ανοίχτηκαν που μας οδήγησαν σε προορισμούς άγνωστους ακόμα και για αυτό γοητευτικούς.
Την Ευαγγελική, που αποτέλεσε το εφαλτήριο που μας έδωσε την πρώτη ώθηση σε αυτό το αρχικό μας ξεπέταγμα, την καταχωνιάσαμε σε κάποιο κουτάκι της μνήμης. Κι όταν με τα χρόνια συνειδητοποιήσαμε πως αυτός ο νέος άγνωστος κόσμος, δεν ήταν και τόσο γοητευτικός όσο τον φανταζόμασταν τότε, άρχισε πάλι να ξυπνά η μνήμη και ν’ αποζητά όλο και πιο συχνά τα ανέμελα χρόνια της εφηβείας, τα ανέμελα σχολικά μας χρόνια.
Σε ένα διήγημά του ο Γιουγκοσλάβος νομπελίστας συγγραφέας Ίβο Άντριτς περιγράφει καταπληκτικά αυτά τα συναισθήματα. Λέει:
«Αναπολώ εκείνα τα επικίνδυνα κρασιά της νιότης μας, τα φτωχούλικα, τα ψεύτικα και υπέροχα κρασιά των μαθητικών μας χρόνων, που δεν ήταν παρά η εικόνα των εσώτερων μεθυσιών και των ενθουσιασμών μας, που τώρα πια δεν υπάρχουν, έφυγαν οριστικά μαζί με τους δυνατούς χτύπους της καρδιάς μας και τον κοχλασμό του αίματός μας και κύλησαν στην παντοτινή λησμονιά, όπου και βρήκαν τη θέση τους.
Η ανάμνηση πάντως που άφησαν, έμεινε μέσα μου και την κουβαλώ όπως και τη θερμοκρασία του σώματός μου στο γρήγορο πέρασμα των εποχών και στις ταχύτατες εναλλαγές των γεγονότων».
 |
| Στο προαύλιο του παλιού κτιρίου στην οδό Αγ. Ανδρέου κ' Κοραή (αρχές δεκ. '70), όπου φοιτήσαμε από την Γ΄ ως τα μισά της Στ΄ τάξης |
Αυτές, λοιπόν, οι ανεξίτηλες αναμνήσεις που δεν κατάφερε να τις σβήσει ο χρόνος, μας οδήγησαν σήμερα εδώ, να ανταμώσουμε ξανά μετά από μισό αιώνα, να αναπολήσουμε τη μαγική εποχή της εφηβείας και να γνωριστούμε ξανά. Να ξαναθυμηθούμε τα χρόνια που τα μεγάλα άγχη και οι μοναδικές αγωνίες μας ήταν:
Πώς να λύσουμε έναν γεωμετρικό τόπο που μας είχε βάλει ο Κόλιας.
Να βρούμε το ποιητικό αίτιο σε κάποιο αρχαίο κείμενο ή τον αόριστο β΄ ενός απίθανου ανώμαλου ρήματος που μας είχαν ζητήσει ο Καραγιάννης ή ο Κανελλόπουλος.
Να ξεμπερδέψουμε στο μυαλό μας το γρίφο ποιοι αυτοκράτορες ήταν εικονομάχοι και ποιοι εικονολάτρες, μη τυχόν μπει τέτοια ερώτηση στο διαγώνισμα από τον Φωτίου, τον Κοντό ή τον Αμούντζα.
Να κρατήσουμε σημειώσεις για τον Φολλερώ που συνεχώς μας τον ανέφερε η Μασσίνα.
Να υπολογίσουμε σωστά τις δυνάμεις σε μια δύσκολη άσκηση Φυσικής ή τα προϊόντα σε μια χημική αντίδραση οξειδοαναγωγής που απαιτούσε ο Λεκάτης.
Να διορθώσουμε μια κάτοψη ή το σημείο φυγής και την προοπτική που όλο στράβωνε, που μας ζητούσε η Ανούση.
Και προπαντός να πατικώσουμε το μαλλί, να μη φαίνεται ακούρευτο.
Τέτοιες μεγάλες αγωνίες είχαμε τότε, τι να λέμε τώρα!
Η αλήθεια πάντως είναι πως την αξία των καθηγητών μας τη νιώθαμε και τότε αλλά δεν την αναγνωρίζαμε, διότι ήμασταν στην ηλικία της αμφισβήτησης. Αργότερα εκτιμήσαμε την πραγματική αξία που είχαν ή και δεν είχαν κάποιοι.
 |
| Πέτρος Ξενικάκης (1917-2008) |
Ο Ξενικάκης, που για μας ήταν ο αυστηρός διευθυντής, μεγάλωσε ορφανός από πατέρα σε ένα μικρό χωριό του Ρεθύμνου. Γνώρισε μεγάλη φτώχεια κι έφτασε, όπου έφτασε (σπουδές στη Γαλλία, διευθυντής σε ανώτερες σχολές, επιθεωρητής μέσης εκπαίδευσης) με πολλές στερήσεις, με πολύ κόπο και αυτοπειθαρχία, την οποία απαιτούσε κι από εμάς.
Ο Ευστρατιάδης ήταν από τότε αναγνωρισμένος ποιητής, με πολλές ποιητικές συλλογές, θεατρικά έργα, ερμηνείες αρχαίων τραγωδιών, δοκίμια, διηγήματα κ.ά. Μάλιστα μια μελέτη του για τον Μακρυγιάννη έχει βραβευτεί από την Εταιρεία Ελλήνων Λογοτεχνών.
Για την κ. Ανούση τι να πω, την εκτιμούσαμε, αλλά μετέπειτα γνωρίσαμε το σπουδαίο έργο της, τόσο το καλλιτεχνικό όσο και το εκπαιδευτικό. Ζωγράφος, χαράκτρια, συγγραφέας, με πολύπλευρη και αναγνωρισμένη καλλιτεχνική δραστηριότητα. Έχει λάβει πολλές τιμητικές διακρίσεις. Έχει πραγματοποιήσει 30 ατομικές εκθέσεις και έχει μετάσχει σε δεκάδες ομαδικές με χαρακτικά και ζωγραφικά της έργα σε Ευρώπη, Μέση Ανατολή, Αμερική, Ιαπωνία, Ρωσία, με πιο πρόσφατη το 2021. Ασχολήθηκε με την καλλιτεχνική επιμέλεια και εικονογράφηση εντύπων και βιβλίων, μεταξύ των οποίων των βιβλίων του καθηγητή μας Αυρ. Ευστρατιάδη για την Ευαγγελική και την Ιωνία αλλά και των ποιητικών του συλλογών. Μετείχε στη συγγραφή των σχολικών εγχειριδίων «Εικαστικά Α΄ Γυμνασίου» του ΟΕΔΒ κι έχει εκδώσει το βιβλίο «Το Εικαστικό Παιχνίδι».
 |
| Ρ. Ανούση "Το εικαστικό παιχνίδι" |
Ο Μποτετζάγιας, όταν τον είχαμε εμείς ήταν ένας κουρασμένος 65άρης και συχνά τον σατιρίζαμε. Νεότερος είχε πολύ σημαντικό έργο. Είχε γράψει κάμποσα βιβλία Μουσικής, στην Κατοχή έδινε συναυλίες για τα συσσίτια απόρων και φυματικών, ενώ η Φιλαρμονική του Δήμου Νέας Φιλαδέλφειας φέρει το όνομά του.
Ο Κανελλόπουλος εκτός από χαρισματικός καθηγητής που γνωρίσαμε, ήταν πολύ καλός πεζογράφος. Δεν ξέρω αν έχει δημοσιεύσει κι άλλα έργα εκτός από το μυθιστόρημα «Αν ξαναγεννιόμουν», το οποίο είχε εκδώσει τότε που ήμασταν μαθητές του. Αλλά αυτό το έργο, το οποίο διάβασα κι αργότερα με τη ματιά του ώριμου αναγνώστη, είναι πολύ καλογραμμένο. Πρόκειται για ένα νεανικό, ηθογραφικό δράμα που εκτυλίσσεται στην Αθήνα, σε μια χρονική περίοδο που ξεκινά λίγο πριν από το ’40 και φτάνει ως τα μέσα της δεκ. ’60. Καθώς συμπίπτει με τα χρόνια της παιδικής και της νεανικής ηλικίας του συγγραφέα, μάλλον βασίζεται σε προσωπικά βιώματα. Οι περιγραφές τόπων και εποχών είναι γλαφυρές, πρωτότυπες, με πλούσιες εικόνες, οι χαρακτήρες απεικονίζονται με σαφήνεια και ο μύθος εξελίσσεται ομαλά, χωρίς πλατειασμούς. Ο συγγραφέας έχει ένα ιδιαίτερο, απολύτως προσωπικό ύφος γραφής σε ρέουσα λαϊκή, δημοτική γλώσσα κι ο λόγος του σε συνεπαίρνει και σε συγκινεί.
 |
| Δ. Κανελλόπουλου "αν ξαναγεννιόμουν" |
Ο Νικ. Λεκάτης, του οποίου την εκπαιδευτική αξία όλοι θυμόμαστε και αναγνωρίζουμε, συμμετείχε στη συγγραφή δυο πολύ καλών σχολικών βιβλίων Φυσικής για το γυμνάσιο, τα οποία διδάσκονταν στα σχολεία για 15 χρόνια περίπου ως τα μέσα της δεκ. ’90. Είχα την τύχη να τα διδάξω ως καθηγητής. Ήταν λιτά και περιεκτικά και τα θεωρώ πολύ καλύτερα από τα ογκώδη πολυσέλιδα συγγράμματα που αναγκάζονται να κουβαλούν στις πλάτες τους οι σημερινοί μαθητές. Επίσης, είχε εκδώσει ένα εξαιρετικό βιβλίο Γενικής Φυσικής για υποψηφίους ΑΕΙ. Δυστυχώς, απεβίωσε πολύ νέος, όντας ακόμα εκπαιδευτικός εν ενεργεία. Τον μνημόνευα πάντα στους μαθητές μου, στην αρχή της χρονιάς, όταν τους παρουσίαζα το βιβλίο της φυσικής.
Ο Απ. Φωτίου τα καλοκαίρια μετείχε σε ανασκαφές, είχε δημοσιεύσει σχετικά άρθρα και είχε ακαδημαϊκή δράση μετέπειτα. Η Αμαλία Μασσίνα (†2009), η οποία ήταν χείμαρρος στην ομιλία, είχε ως οδηγό την ομαδοσυνεργατική διδασκαλία του Γάλλου στοχαστή, ακαδημαϊκού και ιεραπόστολου, Ραούλ Φολλερώ, του οποίου βιβλία είχε μεταφράσει.
 |
| Βιβλίο του Ρ. Φολλερώ σε μετάφραση της κ. Μασσίνα-Φίλια |
Πιθανόν κι άλλοι είχαν αξιόλογο εξωσχολικό έργο, το οποίο δεν μπόρεσα να το εντοπίσω. Εκείνο που θέλω να πω είναι πως όλοι αυτοί οι άνθρωποι, ο καθένας με τον τρόπο του, σμίλεψαν την προσωπικότητά μας και πρόσθεσαν ένα λιθαράκι στην προσπάθεια που έκανε ο καθένας από εμάς να χτίσει το εσωτερικό του μοναδικό σύμπαν. Κι αυτό γινόταν σε ένα πλαίσιο που μας πρόσφερε αυτή η Σχολή, το οποίο ήταν πολύ καλύτερο από εκείνο που υπήρχε στα σχολεία που φοιτήσαμε στις δύο πρώτες τάξεις του γυμνασίου, στις οποίες στοιβαζόμασταν 60 και 70 μαθητές σε κάθε αίθουσα. (σημ. 2)
Να μη σας κουράσω άλλο. Κλείνοντας, για να ελαφρύνουμε λίγο το κλίμα, θα σας απαγγείλω μερικούς στίχους που είχα σκαρώσει τον Απρίλη του 2024, με αφορμή μια παλιότερη σύναξη, τους οποίους προσάρμοσα λίγο ενόψει της σημερινής:
Για τη μεγάλη σύναξη της Ευαγγελικής
λίγα στιχάκια σκάρωσα, όχι της προκοπής.
Κι αν τα θρανία αφήσαμε σχεδόν μισόν αιώνα,
στα χρόνια εκείνα τριγυρνούν οι σκέψεις μας ακόμα.
Και ξεκινώ απ’ την κορφή, πάνω του Ψηλορείτη
που γέννησε τον διευθυντή, λεβεντογέννα Κρήτη.
Θρησκευτικά μας δίδαξε, «φίλοι μου», ο Ξενικάκης.
Άγιασε από τα καψώνια μας που κάναμε πλειστάκις!
Η Μασσίνα είχε πείσμα και πάθος φοβερό
για έναν Γάλλο στοχαστή, θαρρώ τον Φολλερώ.
Συντακτικό, μετάφραση, έκθεση, ιστορία
Αμούντζας, Κανελλόπουλος, Φωτίου, Κοντός και σία.
Ο Καραγιάννης άφθαστος με τη λογοτεχνία
κι ο Δημακόπουλος βαρύς... σαν ιστορία.
Σε έναν υποκλίνομαι κι ας ήμουνα αυθάδης.
Είναι ο μέγας ποιητής Αυρήλιος Ευστρατιάδης.
Μα από όλους αξεπέραστος και μέγας ευεργέτης
υπήρξε ο αξέχαστος και φοβερός Βερτσέτης!
Μιγαδικούς, τριώνυμα και τριγωνομετρία
Απ’ την Πολάκη αρχικά, στον Κόλια χρόνια τρία.
«Ε, παιδί, δεν έφερες διαβήτη;
Τον κύκλο πάλι έφτιαξες σαν τη στραβή σου μύτη!»
Πειράματα στη Φυσική, Λεκάτη και Δερέκα,
στον πρώτο βάζω άριστα, στον άλλον ούτε δέκα.
Ο Κουρεμέτης το ρομπότ, αξέχαστος θα μείνει,
όταν στο εργαστήριο έσκασε η ασετιλίνη.
Ο Καλπακτσόγλου συμπαθής με τα χοντρά γυαλάκια.
Η Structure αδιαφόρετη, την είχαμε για πλάκα.
Στο βόλεϊ Ριζόπουλος, στο μπάσκετ Προκοπίου.
Ο μαέστρος Μποτετζάγιας, με ύφος αρχαίου μεγαλείου.
Η Ανούση με τη σινική και το ραπιδογράφο
όσο και να προσπάθησε, δεν με έκανε ζωγράφο.
Μα πριν να κλείσω φίλοι μου, θέλω να θυμηθούμε
τους φίλους μας τους παιδικούς που δεν θα ξαναδούμε:
Φώτη Μάντη και Σπανέλη και τον γελαστό Ασημάκη
Αθανασούλη, Θεοχάρη, Παπαμπέη, Βασιλάκη
και της παρέας την ψυχή το Φώτη Μαζαράκη. (σημ. 3)
Τι κι αν έχουμε σκορπίσει όπου υπάρχει ανθρωπότης,
αξέχαστη μένει η ανεμελιά της άγουρης εκείνης νιότης.
Σύναξη αποφοίτων 1975 της Ευαγγελικής Σχολής Ν. Σμύρνης
Αίθουσα Συλλόγου Κωνσταντινουπολιτών, Καλλιθέα, 17.10.2025
 |
| Το αναμνηστικό μπρελόκ 1975-2025 |
Σημειώσεις
(1) Αποφοιτήσαμε 75 και είμαστε εν ζωή 67. Βρέθηκαν και ειδοποιήθηκαν 63. Τρεις από αυτούς αρνήθηκαν να συμμετάσχουν. Από τους υπόλοιπους 60, οι 53 δήλωσαν πως θα παρευρεθούν στη σύναξη. Οι υπόλοιποι επτά δήλωσαν αδυναμία φυσικής παρουσίας για διάφορους λόγους (διαμονή στο εξωτερικό ή εκτός Αθηνών, σωματική αδυναμία κλπ) αλλά είτε συνδέθηκαν διαδικτυακά είτε έστειλαν μηνύματα.
Συμμετείχαν (45), κάποιοι μάλιστα ήρθαν επί τούτου από μακρινά μέρη:
Πρακτικό 1 (17): Αναγνώστου Σωτήρης, Γιαμορίδης Δημήτρης, Γλένης Μιχάλης, Γλεντής Γιώργος, Δημητρακόπουλος Δημήτρης (από Δράμα), Δίπλας Πέτρος, Ζουλός Ανδρέας, Ζωγράφος Ζωγράφος, Καλέντης Αλέξανδρος, Καλογεράς Μιχάλης, Καρούσης Δημήτρης, Κιουρούκογλου Γιάννης, Κλάψης Τάσος, Κυρίτσης Γιώργος, Λουκίδης Αντώνης (από Μαραθώνα), Μανιταράς Χρήστος, Μάντζαρης Δημήτρης.
Πρακτικό 2 (18): Μάππας Κώστας (από Χίο), Μαρούλης Δημοσθένης (από Γιάννενα), Μουζάκης Χάρης, Μπελίτσος Θοδωρής, Μπουρμπούλης Νίκος, Μπουρμπούλης Σταμάτης, Ντάβαζλης Δημήτρης, Παπαθανασίου Θανάσης, Ρωπαΐτης Πάνος, Σαμαράς Βαγγέλης, Σολομωνίδης Χρήστος, Στασινόπουλος Βαγγέλης (από Θεσσαλονίκη), Στεφανάτος Γιάννης (από Λαύριο), Στυλιανίδης Νίκος (από Ηράκλειο Κρήτης), Τσαρνάς Νίκος, Τσολάκος Πέτρος (από Πύργο Ηλείας), Φραγκούλης Δημήτρης, Χανδράκης Γιάννης.
Κλασικό (10): Γκίκας Βασίλης, Ζούμπος Γιώργος, Μαυρογιάννης Γιάννης, Μπούγος Γιάννης (από Καλαμάτα), Μπούρλος Δημήτρης, Παλαιοκρασσάς Δημήτρης, Πασσάς Δημήτρης, Τράγκας Δημήτρης, Τσαρέας Χρήστος, Φωτόπουλος Τόλης.
Συνδέθηκαν μέσω διαδικτύου (3): Βέβες Αριστείδης από Βοστόνη, Γεωργακάκος Άρης από Ατλάντα ΗΠΑ και Γρατσίας Δημήτρης από Λουξεμβούργο.
Μηνύματα σε βίντεο (2): Παπαϊωάννου Νίκος από Θεσσαλονίκη, Ροβίθης Κώστας από Σέρρες.
Γραπτά ή προφορικά μηνύματα (7): Ζουμπουλάκης Λουκάς, Κώττης Γιώργος, Τσιγουρής Παναγιώτης, Παππάς Γιάννης (από Μεσσηνία), Γιούργος Μανώλης, Ροκανάς Λεωνίδας (από Βρυξέλλες), Φίλιας Γιώργος.
Οι ομαδικές φωτογραφίες που έπονται προέρχονται από τον πρόεδρο του Συνδέσμου Αποφοίτων της Ευαγγελικής (ΣΑΕΣΣ) Τάσο Τσάτσο, τον οποίο ευχαριστώ.
Από αριστερά:
Όρθιοι: Μανιταράς, Στεφανάτος και ψηλότερα πίσω: Ζούμπος, Φωτόπουλος, Τσολάκος, Σαμαράς, Πασσάς, Καλέντης, Μάντζαρης, Γιαμορίδης, Δίπλας, Ντάβαζλης, Σολομωνίδης, Καλογεράς, Γλεντής, Ν. Μπουρμπούλης.
Καθιστοί: Παπαθανασίου, Μπελίτσος, οι δύο αδερφές Μαζαράκη, Ζουλός, Κιουρούκογλου (στο δάπεδο), Γκίκας.
...
Από αριστερά:
Καθιστοί: Μανιταράς (στα γόνατα), Ζουλός, Στυλιανίδης, Κλάψης, Δημητρακόπουλος, Λουκίδης, Κυρίτσης, Μπούρλος, Μουζάκης.
Όρθιοι: Ντάβαζλης, Καρούσης (μισοκρυμμένος), Σολομωνίδης, Καλογεράς, Γλεντής, Ν. Μπουρμπούλης, Αναγνώστου, Τσαρνάς, Φραγκούλης, Παλαιοκρασσάς, Μάππας, Χανδράκης (μόλις διακρίνεται), Μαυρογιάννης, Στασινόπουλος, Τσαρέας, Μαρούλης και πιο χαμηλά: Γλένης, Ρωπαΐτης, Ζωγράφος, Μπούγος.
...
Από αριστερά: Σολομωνίδης, Καλογεράς, Γλεντής, Ν. Μπουρμπούλης, Αναγνώστου, Τσαρνάς, Φραγκούλης, Παλαιοκρασσάς, Μάππας, Τράγκας, Χανδράκης (μόλις διακρίνονται), Στασινόπουλος, Τσαρέας, Μαρούλης.
...
(2) Από τους τότε καθηγητές μας, τρεις είναι εν ζωή, υπερήλικες φυσικά: η καθηγήτρια των καλλιτεχνικών Ρένα Ανούση και οι φιλόλογοι Δημ. Κανελλόπουλος και Νικ. Δημακόπουλος. Η αειθαλής κ. Ανούση όχι μόνο παρευρέθηκε, αλλά μίλησε στην εκδήλωσή μας, συνομίλησε με πολλούς από εμάς κι έμεινε ως το τέλος της εκδήλωσης. Ο κ. Κανελλόπουλος (90+ ετών) μας έστειλε σε βίντεο ένα πολύ συγκινητικό μήνυμα από τη Νέα Μάκρη, όπου ζει μόνιμα. Με τον κ. Δημακόπουλο ήρθαμε σε επαφή αλλά η ηλικία (98 ετών) και η φυσική του κατάσταση δεν επέτρεπε κάτι περισσότερο.
 |
| Η κ. Ανούση στο βήμα [φωτ. Ανδρέας Ζουλός] |
(3) Στο τέλος της ομιλίας τηρήσαμε ενός λεπτού σιγή για τους οκτώ συμμαθητές μας που έχουν αποβιώσει αλλά και για όλους τους απελθόντες καθηγητές μας. Οι πρώτες απώλειες συμμαθητών ήρθαν πολύ ενωρίς. Ήταν του Κώστα Ασημάκη και του Δημήτρη Βασιλάκη, δυο ωραίων τύπων με χιούμορ, που σκοτώθηκαν κι οι δυο σε τροχαίο στα 29 και στα 30 τους χρόνια αντίστοιχα. Από τότε ήμασταν αρραγείς ως το Σεπτέμβρη του 2020 που βιώσαμε την επόμενη απώλεια. Χάσαμε τον Φώτη Μαζαράκη, που αποτελούσε την ψυχή και τη συνισταμένη των τακτικών συνάξεων στο Σούρουπο και σε άλλες ταβέρνες, τις οποίες βάφτιζε κιόλας με πολιτικούς όρους: Πολιτικό Γραφείο όταν ήταν μικρές, και τις μεγαλύτερες Ολομέλεια, Πλατειά Ολομέλεια κλπ. Τότε περίπου έφυγε κι ο Φάνης Αθανασούλης αλλά το μάθαμε πολύ αργότερα.
Από το 2022 αρχίσαμε να μετράμε κι άλλες απώλειες. Τον Ιούνιο πήρε σειρά ο Λευτέρης Σπανέλης, λίγες εβδομάδες μετά από την τελευταία συνάντηση συμμαθητών, στην οποία μας μήνυσε πως αδυνατεί να προσέλθει λόγω προβλήματος υγείας που αποδείχθηκε ανυπέρβλητο. Το Σεπτέμβρη μας άφησε ξαφνικά ο κτηνίατρος Φώτης Μάντης, από τις πιο φιλήσυχες και χαμηλόθωρες μορφές της τάξης μας. Το Φλεβάρη του 2023 έφυγε ο Γιάννης Θεοχάρης και τον Δεκέμβρη του 2024 ο Πάρις Παπαμπέης.
Στη μνήμη του Μαζαράκη είχα γράψει μερικούς στίχους, τους οποίους καταθέτω κι εδώ, μιας και αφορούν όλους τους απελθόντες (Θ.Μ. 6.11.2020):
Ξεθωριασμένες φωτογραφίες
σε ένα συρτάρι του μυαλού, σκονίζονται
παλεύουν να σώσουν τη μνήμη
ώσπου εξαφανίζονται δια παντός.
Κι αν, από τύχη, ανασυρθεί κάποια
φτεροκοπά σα νεογέννητη πεταλουδίτσα
ζωντανεύει μια φιγούρα, ένα χαμόγελο
και καίγεται στον απογευματινό ήλιο.
Μνήμες που σβήνουν, δειλινά που περνούν
κι ο χρόνος ακούραστος τραβά τον ανήφορο
προς την άλλη πλευρά του σύμπαντος
ένθα, λένε, ουκ εστί πόνος, ου λύπη, ου στεναγμός.
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου